พ่อขุนเม็งราย พระเจ้าเม็งราย พญาเม็งราย แล้วแต่จะเรียกพร้อมกรอบ12x18เซนติเมตร

พ่อขุนเม็งรายมหาราช  ปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์มังราย ผู้ก่อตั้งเมืองเชียงรายเป็นราชธานี เมื่อปี พ.ศ. 1805 เป็นโอรสของพญาลาวเมง ซึ่งเป็นเชื้อพระวงค์ลวจังราชแห่งแคว้นจก มารดาชื่อนางเทพคำข่าย(นางเทพคำขยายหรือนางอั้วมิ่งจอมเมือง) ซึ่งเป็นธิดาของท้าวรุ้งแก่นชาย เจ้านครเชียงรุ้ง แห่งแคว้นสิบสองปันนา จึงนับว่าพระองค์สืบเชื้อสายมาจากเจ้านครชั้นสูงทั้งฝ่ายพระบิดาและพระมารดา พระองค์ประสูติเมื่อวันอาทิตย์ แรม 9 ค่ำ เดือนอ้าย ปีกุน พ.ศ.1782 เมื่อพระมารดาแรกตั้งพระครรภ์นั้น ได้ทรงสุบินนิมิตว่าได้เห็นดาวประกายหยาดแต่ท้องฟ้านภากาศลงมาทางทิศทักษิณ และได้รับดวงดาวนั้น โหรถวายคำพยากรณ์ว่าจะได้โอรสทรงศักดานุภาพปราบประเทศทักษิณจดแดนมหาสมุทร เมื่อพ่อขุนเม็งรายมหาราชพระชนมายุได้ 16 พรรษา พญาลาวเมงพระบิดา ได้สู่ขอพระธิดาเจ้าเมืองเชียงเรืองมาอภิเษกกับพญามังรายมหาราช แล้วทรงโปรดให้เป็นมหาอุปราช ต่อมาเมื่อพระชนมายุได้ 20 พรรษา พระบิดาได้เสด็จทิวงคต จึงได้ครองเมืองหิรัญนครเงินยางสืบแทนต่อไปตั้งแต่ พ.ศ. 1802 นับเป็นกษัตริย์องค์ที่ 25 ใน ราชวงศ์ลวจังกราช ในขณะที่มีพระชนม์ 21 พรรษา

ครั้งนั้น เมืองเล็กเมืองน้อยต่าง ๆ ในแคว้นลานนาเกิดแตกความสามัคคี ต่างตั้งตนเป็นอิสระไม่ขึ้นแก่กัน ทั้ง ๆ ที่เจ้าเมืองส่วนใหญ่ก็เป็นพระญาติของพระองค์ คือสืบเชื้อสายมาจาก ลวจังราชด้วยกัน พ่อขุนเม็งรายจึงมีพระดำริที่จะรวบรวมเมืองใหญ่น้อยทั้งหลายเข้าเป็นอาณาจักรเดียวกัน เพื่อความสงบสุขของอาณาประชาราษฎร์ซึ่งต่างก็เป็นคนไทยดังนั้นจึงมีใบบอกไปยังเมืองต่าง ๆ ที่ตั้งตัวเป็นอิสระให้มาอ่อนน้อม เมืองใดแข็งข้อก็ส่งกองทัพไปปราบ ตีได้เมืองมอบ เป็นเมืองแรก ต่อมาได้เมืองไร เมืองเชียงคำ ให้ถอดเจ้าผู้ครองนครออกแล้วแต่งตั้งขุนนางอยู่รั้งเมืองแทน แต่นั้นมาหัวเมืองใหญ่น้อยทั้งหลายต่างพากันมาสวามิภักดิ์โดยสิ้นเชิง

เมื่อรวบรวมหัวเมืองฝ่ายเหนือได้แล้ว ก็คิดจะยกทัพไปปราบหัวเมืองฝ่ายใต้ต่อไป ในปี พ.ศ. 1805 ขณะยกทัพไปถึงเมืองลาวกู่เต้าและประทับอยู่ที่นั่น เผอิญช้างทรงของพระองค์ซึ่งทอดไว้ที่ป่าหัวดอยทางทิศตะวันออก หลุดพลัดไป พระองค์จึงเสด็จตามรอยช้างไปจนถึงดอยจอมทอง ริมฝั่งแม่น้ำกก ทอดพระเนตรเห็นภูมิประเทศเป็นชัยภูมิที่ดี จึงได้โปรดให้สร้างพระนครขึ้น โดยก่อกำแพงโอบรอบ เอาดอยจอมทองไว้ภายในขนานนามว่า เมืองเชียงราย แล้วให้ย้ายราชธานีจากเมืองหิรัญนครเงินยาง มาตั้งอยู่ที่เชียงรายนับแต่นั้นมา 

ในปี พ.ศ. 1819 พ่อขุนเมงรายได้ยกกองทัพไปประชิดเมืองพะเยา พ่อขุนงำเมือง ผู้ครองเมืองพะเยาออกมารับเสด็จด้วยไมตรีและยกตำบลบ้านปากน้ำให้แก่พ่อขุนเมงรายแล้วปฏิญาณเป็นมิตรกัน ต่อมาอีกราว 4 ปี พ่อขุนรามคำแหงมหาราช แห่งอาณาจักรสุโขทัย พ่อขุนงำเมือง และ พ่อขุนเมงราย ได้กระทำสัตย์ปฏิญาณเป็นพระสหายกัน โดยทรงเอาโลหิตที่นิ้วพระหัตถ์ผสมกับน้ำสัตย์เสวยทั้งสามพระองค์สัญญาว่าจะไม่เบียดเบียนกันตลอดชีวิต

และในปี พ.ศ. 1834 พ่อขุนเม็งรายเสด็จไปสร้างเมืองใหม่ที่เชิงดอยสุเทพ ใช้เวลาสร้างนาน 5 ปี พ.ศ. 1839 จึงเสด็จและสถาปนานครแห่งนี้ว่า เชียงใหม่